Het is december, dus we worden er weer mee overspoeld: romantische kerstfilms waarvan we na de eerste scène al weten hoe het afloopt. Best leuk als je met een kater op de bank zit, maar doodvermoeiend als je er bij je volle verstand naar kijkt.
Veel presentaties zijn net zo: na de eerste overvolle slide weet je al waar het verhaal heengaat. De spreker opent met de boodschap en een uitgebreide samenvatting en werkt dit gedurende tien ondragelijk saaie minuten verder uit. Geen verrassingen, geen uitdagingen, geen enkele prikkel om verder te luisteren.
De essentie van origineel presenteren
Terecht zoeken veel sprekers naar een manier om origineel te presenteren. Iemand die origineel is vinden we tenslotte apart, fris en vernieuwend. Maar wat is origineel eigenlijk? Volgens de Amerikaanse organisatiepsycholoog Adam Grant is ‘Een origineel’ iemand die zijn creatieve spinsels weet om te zetten in werkelijkheid. Originaliteit gaat dus niet zozeer over anders zijn, maar over het inzetten van je creativiteit. En dat is gelukkig een stuk eenvoudiger dan je denkt.
Jezelf creatief presenteren
Veel professionals beschouwen zichzelf als niet zo origineel. Ze zijn een uitstekende analist, consultant of specialist, maar hebben geen idee hoe ze hun ideeën op een frisse manier kunnen verpakken, laat staan overdragen.
Dus gaan ze op zoek naar een lekkere maffe opening of een geinige afsluiting. Dit werkt averechts: wie krampachtig probeert origineel te zijn, slaat de plank vaak mis. Theatergoeroe Keith Johnson geeft het zelfs als opdracht aan improviserende acteurs: probeer vooral niet origineel te zijn, pas dan krijg je goede ideeën.
Origineel presenteren zonder PowerPoint
Als je een presentatie maakt werkt dit principe als volgt. Laat het idee dat je origineel moet zijn om te beginnen helemaal los. Het gaat niet om anders zijn, het gaat om een boeiende inhoud. Laat je laptop nog even dicht: slides doen in dit stadium helemaal niets voor je creativiteit (nee, echt niet). Ga vervolgens op de volgende manier te werk, in drie eenvoudige stappen
Bedenk wat je eigenlijk wilt vertellen, op een manier zoals je dat aan de keukentafel zou doen. In gewone-mensen-taal dus, zonder structuuraanduidingen zoals inhoudsopgaven, nummeringen en sub kopjes. Vertel je verhaal zo gewoon mogelijk, in spreektaal. Op deze manier creëer je op natuurlijke wijze overzicht en structuur.
Bedenk vervolgens wat de belangrijkste statements in dit verhaal zijn en zoek er voorbeelden bij. Let op: deze voorbeelden hoeven absoluut niet origineel, anders of exotisch te zijn. Storytelling is makkelijker dan je denkt: hele eenvoudige anekdotes maken al een wereld van verschil. Zeg je bijvoorbeeld ‘onze business staat onder druk’? Bedenk welke voorbeelden je hierbij te binnen schieten: die concurrent die dit najaar bijna failliet ging bijvoorbeeld, of die grote opdracht die jullie op het laatste moment verloren:”Afgelopen maart kwam Bart mijn kantoor binnen rennen: hij kreeg maar geen reactie op de nieuwe offerte voor Bronson Inc. Er werd niet gereageerd op zijn mailtjes en de telefoon werd niet meer opgenomen. Hij had er een slecht gevoel over zei hij, en was bang dat ze misschien failliet waren. Het ging over bijna twee ton aan jaarlijkse omzet, dus ik deelde zijn zorg. Ik besloot een warm contact bij het bedrijf te bellen, Audrey van HR. Zij wist mij te vertellen dat voor het eerst in vijf jaar alle investeringen on hold stonden vanwege de handelsoorlog met China. Ik wist niet wat ik hoorde…..”
Geef je favoriete voorbeelden een prominente plek in je verhaal. Als je die voorbeelden vervolgens ook nog in geuren en kleuren vertelt, komt je presentatie echt tot leven.
Check tot slot of je er ook nog beelden bij wilt laten zien, dit is een goed moment om je laptop open te klappen en een paar visuele, eenvoudige slides te maken.
Het geheim van origineel presenteren
Het geheim van origineel presenteren is dat je helemaal niet origineel hoeft te zijn. Kijk deze kerst nog maar eens naar de film Love Actually: het heeft alle kenmerken van een klassieke kerstfilm, maar boeit van begin tot einde. Niet omdat het gegeven nou zo origineel is, maar omdat de karakters zo echt en geloofwaardig zijn.
Hetzelfde geldt voor jouw presentatie: een eenvoudig verhaal met levensechte voorbeelden houdt je publiek moeiteloos bij de les. Probeer het na de feestdagen maar eens.
