Invloed uitoefenen vraagt meer dan goed je punt maken — niet alleen wat je zegt, maar hoe je het zegt telt mee . En of je ruimte laat voor de ander.
Ik ben dus altijd gefascineerd door Rutger Bregman. Iemand met scherpe ideeën, een stevig moreel kompas, en een oprechte wens om de wereld beter te maken. En tóch…
In dit interview over zijn boek Moral Ambition legt hij uit wat hij bedoelt. Brede gebaren, serieuze blik, en dan — “It’s pretty simple…” . Terwijl ik naar hem luister, voel ik mezelf afhaken. Niet op de inhoud. Maar op de toon. Mijn reflex is: dat maak ik zelf wel uit of dat simpel is.
Ben ik de enige? Blijkbaar niet. Even later begint hij ook nog uit te leggen wie Robin Hood is — aan Jon Stewart. Je ziet Stewart bijna uit z’n stoel veren: “I know who Robin Hood is!” Ai. Er gebeurt iets dat schuurt. Niet zozeer in wat er gezegd wordt, maar in hoe het overkomt. Dat roept bij mij de vraag op of Bregman meer impact zou kunnen hebben, als hij handiger zou communiceren.
Overtuigen vraagt meer dan je punt maken
Bregman weet waar hij naartoe wil. Zijn stem, zijn lichaamstaal, zijn blik — alles ademt richting. En dat is vaak precies wat je nodig hebt als leider: richting geven, overtuigen, duidelijkheid bieden.
Maar als je toon geen ruimte laat voor de ander, wordt het lastig om mensen te raken die niet al met je meebewegen. Zeker als je niet laat merken dat je ze ziet. Dan wordt leiderschap eenrichtingsverkeer. En invloed zonder verbinding is zelden duurzaam.
We denken vaak dat als de inhoud klopt, het verhaal wel landt. Maar als je invloed wil uitoefenen, is zenden dus niet genoeg. Zelfs als je je boodschap kent als je broekzak, kun je misgrijpen als je niet afstemt op de ander. Hoe doe je dat concreet?
1. Geef verbale en non-verbale ontvangstbevestigingen
Er is weinig nodig om het contact te verliezen. Bregman luistert wel — dat zie je aan zijn antwoorden — maar je merkt het niet aan zijn gedrag. Geen knik. Geen “goede vraag”. Geen kleine bevestiging dat de ander ook in beeld is. Die knikjes en hummetjes noemen we ‘ontvangstbevestigingen’.
Dat is wat we in trainingen ook vaak tegenkomen: mensen die wél luisteren, maar het amper laten zien. Terwijl ontvangstbevestigingen geven een echt verschil kan maken in contact. En daarmee op de impact die je hebt .
2. Verdiep je in je publiek als je invloed uit wil oefenen
Dat Robin Hood-moment is niet alleen grappig, maar ook leerzaam. Bregman bedoelt het aardig — hij corrigeert zich zelfs (“for those who didn’t know”) — maar toch: het komt over als talking down. Het pijnlijke is: de meeste mensen zullen dat niet zeggen. Die haken gewoon in stilte af.
Daarom, als je invloed wil uitoefenen: weet wie je tegenover je hebt. Maak een publieksanalyse: wat weten ze over mijn onderwerp, wat willen en vinden ze? Of als je het niet weet, schat ze liever iets te hoog in dan te laag. De meeste mensen waarderen het als je ze serieus neemt. En als je per ongeluk te veel voorkennis veronderstelt? Dan heb je altijd nog de optie om iets uit te leggen — maar dan met een vraag erbij: “Zal ik dat nog toelichten, of ken je het al?”
Zo blijft je persoonlijke presentatie scherp én uitnodigend.
3. Wil je verandering teweeg brengen? Wissel tussen overtuigen en uitnodigen
Als je iets wil veranderen in de wereld, of in je organisatie, of gewoon bij die ene persoon tegenover je… dan helpt het om niet alleen zender te zijn, maar ook ontvanger.
Effectieve communicatie is geen eenrichtingsverkeer. Het is geen speech die je over de ander uitstort. Het is een beweging, een uitwisseling. Tussen weten en vragen. Tussen stellig zijn en open blijven. Tussen zeggen: “Dit is hoe ik het zie,” en vragen: “Hoe kijk jij daarnaar?”. Dus goed je punt maken alleen is niet genoeg om invloed uit te oefenen.
Dat vraagt misschien iets meer moeite. Maar het levert ook meer op. Meer contact. Meer invloed. Meer kans dat je boodschap blijft hangen. En uiteindelijk: meer kans dat er echt iets verandert.
Bekijk hier onze trainingen Persoonlijke Presentatie